Czy biskup diecezjalny może zobligować swoich księży, by dopuszczali kobiety i dziewczyny do służby przy ołtarzu?

Pewien Biskup niedawno zapytał Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, czy biskup diecezjalny może zobligować swoich księży, by dopuszczali kobiety i dziewczyny do służby przy ołtarzu. Wspomniana Dykasteria uznała za właściwe wysłać poniższy list do tegoż Biskupa i zważywszy na jej szczególną wagę, tutaj zamieścić odpowiedź.

27 lipca 2001

Wasza Ekscelencjo:

W związku z ostatnią korespondencją, Kongregacja postanowiła podjąć odnowione badanie w kwestii dopuszczenia dziewcząt, kobiet i kobiet konsekrowanych do służby obok chłopców jako ministrantów podczas Liturgii.

Jako część tego rozważania, Dykasteria skonsultowała się z Papieską Radą ds. Interpretacji Tekstów Prawnych, która odpowiedziała listem datowanym na 23 lipca 2001. Odpowiedź Papieskiej Rady była pomocna w uznaniu raz jeszcze, że kwestie podniesione przez Kongregację, włącznie z pytaniem o to, czy konkretne ustawodawstwo może obligować poszczególnych księży, by w trakcie odprawiania przez nich Mszy Świętej korzystać z posługi kobiet przy ołtarzu, nie dotyczy interpretacji prawa, ale raczej jest pytaniem o jego poprawną aplikację. Odpowiedź wyżej wspomnianej Rady Papieskiej potwierdza zatem zdanie tej Dykasterii [Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów – dod. tł.], że sprawa ta podlega kompetencjom tejże Kongregacji, jak to zostało zarysowane w Konstytucji Apostolskiej „Pastor Bonus” § 62. Mając na uwadze tą autorytatywną odpowiedź, Dykasteria ta, rozważywszy pytania, mogła zakończyć własne rozważania. Obecnie zatem Kongregacja chce poczynić następujące obserwacje.

Jak jasno wynika z „Responsio ad propositum dubium” odnośnie do kan. 230, § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego wydanego przez Papieską Radę ds. Interpretacji Tekstów Prawnych i dyrektyw niniejszej Kongregacji, które Ojciec Święty potwierdził w celu zapewnienia poprawnego wprowadzania tego, co jest zapisane w kan. 230, § 2 i jego autentycznej interpretacji (por. List Okólny do Przewodniczących Konferencji Biskupów, Prot. n. 2482/93, 15 marca 1994, patrz: Notitiae 30 [1994] 333 – 335), biskup diecezjalny, jako moderator życia liturgicznego w diecezji sobie powierzonej, ma władzę dopuścić kobiety do służby przy ołtarzu w granicach swojego terytorium. Co więcej, jego wolność w tej kwestii nie może być uwarunkowana przez żądanie jednolitości między jego diecezją i innymi diecezjami, co logicznie prowadziłoby do usunięcia koniecznej wolności działania poszczególnych biskupów diecezjalnych. Należy raczej, by po wysłuchaniu opinii Konferencji Episkopatu, roztropnie zadecydował, co będzie bardziej w zgodzie z lokalnymi potrzebami pastoralnymi dla uporządkowanego rozwoju życia liturgicznego w diecezji jemu powierzonej. Ma on mieć na względzie, między innymi, wrażliwość wiernych, powody, które by motywowały taką zgodę jak i różne liturgiczne ustalenia i wspólnoty gromadzące się na Mszy Świętej (por. List Okólny do Przewodniczących Konferencji Biskupów, 15 marca 1994, nr 1).

W zgodzie z powyżej cytowanymi instrukcjami Stolicy Świętej, taka zgoda w żaden sposób nie może wykluczać mężczyzn, a szczególnie chłopców, ze służby przy ołtarzu, ani domagać się, by księża tejże diecezji korzystali z posługi kobiet przy ołtarzu, jako że „zawsze będzie słusznym podążać za czcigodną tradycją chłopców służących przy ołtarzu” (List Okólny do Przewodniczących Konferencji Biskupów, 15 marca 1994, nr 2). Istotnie, obowiązek wspierania grup ministrantów [chłopców – dod. tł.] zawsze pozostanie w mocy, szczególnie z powodu dobrze znanego od bardzo dawna dobrego wpływu takich programów na wzbudzanie przyszłych powołań kapłańskich (por. tamże).

W kwestii tego, czy praktyka kobiet służących przy ołtarzu będzie rzeczywiście dobrodziejstwem duszpasterskim w miejscowej sytuacji duszpasterskiej, możliwe że pomocnym będzie przypomnienie, że nie wyświęceni wierni nie mają prawa służyć przy ołtarzu, a są raczej zdolni być dopuszczonymi do tej posługi przez Świętych Pasterzy (por. List Okólny…, nr 4, por. także kan. 228, § 1, Międzydykasterialna Instrukcja Ecclesiae de mysterio, 15 sierpnia 1997, nr 4, patrz: Notitiae 34 [1998] 9 – 42). A zatem, w razie gdyby Wasza Ekscelencja uznała za słuszne umożliwić kobietom służbę przy ołtarzu, pozostanie ważnym jasno przedstawić wiernym naturę tej innowacji, aby nie wprowadzać zagubienia, a przez to wstrzymywać rozwój powołań kapłańskich.

To potwierdziwszy i wyjaśniwszy treść swojej poprzedniej odpowiedzi skierowanej do Waszej Ekscelencji, ta Dykasteria chce zapewnić Was o swojej wdzięczności za możliwość szerszego wyjaśnienia tej kwestii i uważa ninejszy list za normatywny.

Ze wszystkimi dobrymi życzeniami i pozdrowieniem, pozostaję serdecznie Wasz w Chrystusie,

Jorge A. Kard. Medina Estevez
Prefekt

Mons. Mario Marini
Pod-Sekretarz