Deklaracja w sprawie modlitw eucharystycznych i eksperymentów w liturgii
Kongregacja Kultu Bożego, zważywszy na pewne inicjatywy, które spotyka się w sprawowaniu świętej liturgii, uznała za konieczne przypomnieć normy odnoszące się do Modlitw eucharystycznych i eksperymentów w liturgii, już ogłoszone i nadal obowiązujące. Chodzi bowiem o sprawy, w których trzeba „zabiegać o to, aby całe ciało Kościoła mogło się rozwijać jednomyślnie, zjednoczone w miłości…, ze względu na ścisłe związki, które zachodzą między liturgią i wiarą, tak że uszanowanie dla jednej staje się udziałem drugiej”1.
I. UŻYWANIE MODLITW EUCHARYSTYCZNYCH
Kongregacja Kultu Bożego przypomina następujące zasady zaczerpnięte z Okólnika Eucharistiae participationem:
- Oprócz czterech Modlitw eucharystycznych, które są zawarte w Mszale rzymskim, z biegiem lat Kongregacja Kultu Bożego zatwierdziła inne Modlitwy eucharystyczne, czy to do użytku powszechnego, np. Modlitwy eucharystyczne w mszach o pojednanie, czy to do użytku pewnych narodów lub regionów; np. Modlitwy eucharystyczne w mszach z udziałem dzieci oraz inne Modlitwy eucharystyczne, które zatwierdzono do używania w specjalnych okolicznościach na prośby Konferencji Episkopatu. Kongregacja Kultu Bożego zatwierdziła również prefacje, których nie ma w Mszale rzymskim.
- Używanie tych Modlitw eucharystycznych i prefacji dozwolone jest tylko tym, którzy otrzymali pozwolenie i to w granicach czasu miejsca określonych w pozwoleniu. „Nie wolno używać żadnej innej Modlitwy eucharystycznej ułożonej bez pozwolenia Stolicy Apostolskiej lub nie zatwierdzonej przez nią”2.
- „Stolica Apostolska kierując się pasterską troską o zachowanie jedności, sobie rezerwuje prawo kierowania tak ważną dziedziną, jaką jest dyscyplina dotycząca Modlitw eucharystycznych. Zachowując jedność obrządku rzymskiego nie wzbrania się rozważyć uzasadnione postulaty i życzliwie zbada ewentualne prośby przedstawione przez Konferencje Episkopatu dotyczące sporządzenia i wprowadzenia do liturgii nowej Modlitwy eucharystycznej. W poszczególnych wypadkach zostaną określone normy, które należy zachować”3.
II. EKSPERYMENTY W DZIEDZINIE LITURGII
Co do dokonywania eksperymentów Kongregacja Kultu Bożego w Instrukcji Liturgicae instaurationes podała następujące wyjaśnienia, które nadal zachowują moc:
- „Pozwolenie na eksperymenty w dziedzinie liturgii, jeżeli byłyby potrzebne albo pożądane, może być udzielone tylko przez tę Kongregację i to na piśmie, przy zachowaniu ścisłych i określonych zasad oraz pod odpowiedzialnością właściwej władzy miejscowej”4.
- „W odniesieniu do Mszy św. wszystkie pozwolenia na dokonywanie eksperymentów, udzielone ze względu na przeprowadzenie odnowy liturgii, utraciły moc … Przepisy i forma sprawowania Eucharystii są. te, które poda je Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego i Obrzędy Mszy świętej”3.
- „Dostosowania, o których wspomina się w księgach liturgicznych, zwłaszcza w różnych częściach Rytuału rzymskiego, same Konferencje Episkopatu mają dokładnie określić i przedłożyć je Stolicy Apostolskiej do zatwierdzenia”5.
- Jeżeli zgodnie z numerem 40 Konstytucji Sacrosanctum Concilium chodziłoby o zmianę struktury obrzędów lub układu części, które są podane w księgach liturgicznych, albo o wprowadzenie czegoś, co jest obce tradycji, albo o wprowadzenie nowych tekstów, przed rozpoczęciem jakichkolwiek eksperymentów Konferencja Episkopatu powinna przedstawić Stolicy Apostolskiej projekt z podaniem wszystkich punktów zmian. Nikomu, choćby był kapłanem, nie wolno wprowadzać postulowanych akomodacji w czasie oczekiwania na odpowiedź Stolicy Apostolskiej, ani na własną rękę czegoś dodawać, ujmować lub zmieniać w liturgii6.
- „Taki jest sposób postępowania, którego wymaga Konstytucja Sacrosanctum Concilium oraz ważność samej sprawy”7. W sprawie adaptacji do charakteru kultu i tradycji różnych ludów, które należy przeprowadzić zgodnie z Konstytucją Sacrosanctum Concilium, numery 37—40, Kongregacja Kultu Bożego ogłosi pewne wytyczne.
* * *
„Usilnie prosi się Konferencje Episkopatu i poszczególnych Biskupów, aby stosując odpowiednie środki roztropnie doprowadzili do zachowania przez kapłanów jednolitej dyscypliny Kościoła Rzymskiego. Będzie to z pożytkiem dla Kościoła i właściwego sprawowania liturgii”8. Biskupi powinni być kierownikami, krzewicielami i stróżami życia liturgicznego. Niech powściągają nadużycia i niech ludowi sobie powierzonemu podają teologiczne podstawy dyscypliny sakramentów i całej liturgii9.
W siedzibie Kongregacji Kultu Bożego, dnia 21 marca 1988.
Wergiliusz Noè
Arcybiskup tyt. Wonkary
Sekretarz
Paweł Augustyn kard. Mayer OSB
Prefekt
przekład: O. FRANCISZEK MAŁACZYŃSKI OSB
- Kongregacja Kultu Bożego, Trzecia instrukcja „Liturgicae instaurationes”, 5 września 1970, AAS(1970) 694.[↩]
- Kongregacja Kultu Bożego, Okólnik„Eucharistiae participationem”, nr 6, 27 kwietnia 1973, AAS (1973) 342.[↩]
- Tamże.[↩][↩]
- Kongregacja Kultu Bożego, Trzecia instrukcja „Liturgicae instaurationes”, nr 12, 5 września 1970, AAS(1970) 703.[↩]
- Tamże. [↩]
- Por. Kongregacja Kultu Bożego, Trzecia instrukcja „Liturgicae instaurationes”, nr 12, 5 września 1970, AAS (1970) 703; por. KL 22, 3.[↩]
- Kongregacja Kultu Bożego, Trzecia instrukcja „Liturgicae instaurationes”, nr 12, 5 września 1970, AAS (1970) 703.[↩]
- Kongregacja Kultu Bożego, Okólnik „Eucharistiae participationem”,nr 6, 27 kwietnia 1973, AAS (1973) 342.[↩]
- Por. DB 15; por. także: Synod nadzwyczajny biskupów rok 1985, Relacja końcowa.[↩]