Uroczystość Objawienia Pańskiego w Dyrektorium o pobożności ludowej

118. Wokół uroczystości Objawienia Pańskiego, pochodzącej ze starożytności chrześcijańskiej i mającej bardzo bogatą treść teologiczną, wyrosły i rozwinęły się liczne tradycje i oryginalne wyrazy pobożności ludowej. Wśród nich można wymienić następujące:

• uroczysta zapowiedź Paschy i głównych świąt roku liturgicznego oraz jego cykliczne nawroty w czasie. Uroczystość ta bowiem pomaga wiernym w odkrywaniu wzajemnego związku między Epifanią a Paschą Chrystusa oraz ukierunkowanie wszystkich świąt na tę jedną najważniejszą uroczystość w chrześcijaństwie, czyli na uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Zwyczaj tej uroczystej zapowiedzi wart jest poszanowania, gdyż pomaga wiernym w odkrywaniu powiązania między Epifanią i Paschą oraz w uświadamianiu sobie, że wszystkie święta koncentrują się wokół tej najważniejszej uroczystości chrześcijaństwa;
• wymiana „darów Epifanii”. Zwyczaj ten ma swoje korzenie w opowiadaniu ewangelicznym o darach przyniesionych dla Dzieciątka Jezus przez Mędrców ze Wschodu (por. Mt 2, 11), a jeszcze wyraźniej w darze ofiarowanym przez Boga Ojca dla ludzkości w narodzeniu Emmanuela (por. Iz 7, 14; 9, 6; Mt 1,23). Jest więc godne polecenia, by składanie sobie darów z okazji Epifanii miało charakter religijny i by jego motywacją oraz fundamentem było wspomniane wyżej opowiadanie ewangeliczne. Pomoże to wówczas ze składanych sobie darów uczynić wyraz chrześcijańskiej pobożności i uwolnić ją od elementów uwarunkowanych luksusem, wystawnością, marnotrawstwem, bo wszystko to jest obce pierwotnemu obchodzeniu tego święta;
• błogosławieństwo domów, których drzwi znaczy się krzyżem Chrystusa, cyfrą nowego roku oraz tradycyjnymi inicjałami świętych Mędrców (K + M + B), co tłumaczy się formułą: „Christus mansionem benedicat”. Pisze się je błogosławioną kredą. Gesty te wykonywane przez grupę dzieci w towarzystwie starszych, wyrażają prośbę o błogosławieństwo Chrystusa przez wstawiennictwo tych świętych Mędrców. Jest to też okazja do zbiórki ofiar na cele charytatywne i misyjne;
• zachęta do solidarności na rzecz wszystkich kobiet i mężczyzn, którzy podobnie jak Mędrcy, pochodzą z dalekich stron. W stosunku do takich ludzi, bez względu na to, czy są to chrześcijanie, czy też nie, pobożność ludowa przyjmuje postawę życzliwego zrozumienia i czynności solidarnej;
• współpraca w ewangelizacji różnych narodów. Głębokie przeżywanie charakteru misyjnego Epifanii jest tym elementem, który został przejęty przez pobożność ludową. Pobożność ta żyje świadomością, że w tym dniu wiele uwagi poświęca się różnym inicjatywom misyjnym, a wśród nich szczególnie tym, które wynikają z „Dzieła Dziecięctwa Misyjnego” ustanowionego przez Stolicę Apostolską;
• wyznaczanie świętych patronów. W wielu wspólnotach zakonnych i stowarzyszeniach istnieje zwyczaj wyznaczania poszczególnym ich członkom świętego, pod którego opiekę oddaje się dopiero co rozpoczęty nowy rok.

Źródło: Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej